Kazernesite

Het volledige complex dat wij nu kennen als de voormalige artilleriekazerne was vroeger het minderbroederklooster. Aan het klooster grensde het gebouw van de oude kruisbooggilde. Dit lokaal zou later uitgroeien tot wat wij nu kennen als CC De Kruisboog.

Het begon allemaal met het minderbroederklooster

De minderbroeders of franciscanen vestigden zich in de 13de eeuw in Tienen. Met toestemming van Johanna van Brabant breidden zij in 1364 hun gronden uit tot aan de Broekstraat. Later zou dit gedeelte eigendom worden van de Armentafel van Tienen (de voorloper van het huidige OCMW). Na de gewelddadige overmeestering van de stad op 9 juni 1635 werd het klooster hersteld en kwamen er nieuwe gebouwen bij. De meeste schade ondervonden de kloostergebouwen echter na de ontploffing van een Frans poedermagazijn op 10 maart 1793. Ook toen volgde er een gedeeltelijke wederopbouw. Tevergeefs echter, want op 15 fructidor van het jaar 4 (1 september 1796) werd het klooster door de Franse overheid afgeschaft en openbaar verkocht. De gebouwen werden eigendom van de Brusselse rentenier Nicolas Louis Meys, de tuin en aanhorigheden kwamen in handen van de Tienenaar G. Carpin. Op 19 floréal van het jaar 12 (9 mei 1804) verkocht Meys zijn eigendom aan het Tiense Weldadigheidsbureel. Andere instellingen namen er hun intrek. Van 1819 tot 1839 werd hier het gemeentecollege ondergebracht.

De oprichting van een artilleriekazerne

Om de lasten die de herhaalde inkwartiering van troepen met zich meebrachten te verminderen, drong het Tiense stadsbestuur er in 1834 bij de nieuwe Belgische overheid op aan om in de stad een cavaleriekazerne op te richten. Aanvankelijk werd deze aanvraag door de Generale Staf van het Belgische leger negatief beantwoord. De onderhandelingen sprongen tijdelijk af om twee jaar later met succes hernomen te worden. Aanvankelijk kwamen twee locaties in aanmerking: het grauwzusterklooster achter de O.-L.-Vrouw-ten-Poelkerk en het voormalige minderbroederklooster. De keuze van het ministerie van oorlog viel op het laatste. In 1837 werd het pand opgemeten om een reeks verbouwingen te kunnen uitvoeren. Op 25 november 1838 gaf de minister van oorlog het bevel om de kazerne in bezit te nemen. De eer viel te beurt aan de 16de batterij van het 3de artillerieregiment. In de loop van de volgende eeuw zouden verschillende regimenten volgen.

Na de Tweede Wereldoorlog verloor de 'Minderbroederkazerne' aan belang. Uiteindelijk werd door de legeroverheid besloten om Tienen te verlaten. Dit gebeurde bij het begin van de jaren zestig van de twintigste eeuw. Nadat de kazerne in 1962 volledig gedemilitariseerd werd, kregen de gebouwen andere bestemmingen. Het in woningnood verkerende Provinciaal Instituut voor Technisch Onderwijs vond hier een tijdelijk onderkomen, de vroegere manege werd omgebouwd tot sporthal en ook de stedelijke tekenacademie installeerde er haar klassen. In 1992 werden de gebouwen aan de straatzijde gesloopt waardoor de Minderbroederstraat definitief van uitzicht veranderde. Op deze plaats werd overgegaan tot de bouw van het appartementencomplex 'Menegaard'. Andere gebouwen vielen in 2002 onder de sloophamer.

Het St.-Jorislokaal wordt CC De Kruisboog

In de 13de eeuw bevond zich op de plaats van de huidige stadsschouwburg het vergaderlokaal van de middeleeuwse kruis- en voetbooggilde die St.-Joris als patroon voerde. Net als het aangrenzende minderbroederklooster had het St.-Jorislokaal in 1793 zwaar te lijden onder de ontploffing van het Franse poedermagazijn. Het jaar daarop werden de gildenlokalen heropgebouwd om op 1 mei 1798 als nationaal goed verkocht te worden.

Op 24 maart 1837 kocht de stad de 18de-eeuwse gebouwen met de bedoeling hier de stadsfeestzaal in onder te brengen. In 1851 werd onder leiding van de beroemde Brusselse architect Alphonse Balat een nieuwe theaterzaal gebouwd. Na de brand van 17 oktober 1900 nam architect Van Massenhoven de wederopbouw voor zijn rekening. De nieuwe feest- en theaterzaal werd op 15 juni 1902 officieel in gebruik genomen.

In 1975 kreeg het interieur van deze zaal haar huidige uitzicht. De gevelpartijen, die deels verborgen gaan achter bijgebouwen, getuigen nog van de oude toestand. De huidige inkomhal dateert van 1954. In hetzelfde jaar werden ook de foyer en het café de Beaux-Arts verbouwd. Het kleine gebouwtje bij de ingang van het café werd opgetrokken in 1859. Het is vermoedelijk een nabootsing van het oude gildenlokaal.

Het lokaal van de kruisbooggilde was gelegen in ‘een schoone hof’ met ‘koer’. In 1902 werd deze tuin omgevormd tot St.-Jorispark. In 1961 gooide men de vijver dicht, rooide men een aantal bomen en werd de kiosk afgebroken. Nog in datzelfde jaar werd op deze plaats een nieuwe feestzaal opgetrokken. Een ander deel van het park werd omgevormd tot parkeerruimte.